De Immigratie- en Naturalisatiedienst moet de verhoren opnemen waarin asielzoekers hun vluchtverhaal doen. “Als je er een recorder bij zet en er een mp3 van maakt, kan later de rechter, de advocaat en iedereen beluisteren wat er precies is gebeurd”, zei Nationale Ombudsman Alex Brenninkmeijer zaterdag in het Radio 1-programma Argos.
 
Asielzoekers moeten hun verhaal doen bij een zogenoemde hoorambtenaar. Die moet nagaan of het verhaal van de asielzoeker geloofwaardig is en of hij recht heeft op asiel in Nederland. Brenninkmeijer wees erop dat bij zo’n verhoor niet per se de volledige waarheid naar boven komt. “Het gaat om een verhaal dat is opgebouwd uit elementen die de hoorambtenaar bevraagt. Die heeft de regie bij de bevraging en construeert daarbij een beeld.”

De vluchteling zit volgens de ombudsman altijd in bewijsnood. “Je bent gevlucht en hebt weinig bij je.” Als iemand niet de juiste papieren bij zich heeft, wordt het voor hem volgens Brenninkmeijer buitengewoon moeilijk te bewijzen dat er reden is hem toch toe te laten. Hij krijgt regelmatig klachten van advocaten die zeggen dat de IND hierin te streng is.
 
Als voorbeeld haalde asieladvocaat Marq Wijngaarden in de uitzending een recente zaak aan over een Syrisch gezin. De moeder had volgens hem een aannemelijk verhaal, waarop de ambtenaar haar 16-jarige dochter aan een spervuur van vragen onderwierp in de hoop een inconsistentie te vinden.
 
Als binnen een gezin twee verschillende data worden genoemd waarop het thuisland werd ontvlucht, kan dat reden zijn om een vluchtverhaal als ongeloofwaardig te betitelen en asiel te weigeren. “Zo’n verhoor is heel gedetailleerd”, zei de ombudsman. “Ik zou het zelf niet halen omdat ik niet goed ben in het onthouden van data.”
 
Voor rechters is het moeilijk na te gaan of iemand daadwerkelijk over iets heeft gelogen of het simpelweg niet meer wist als er geen opname is van het gesprek. “Wat dat betreft zou ik ernaar streven dat de IND al die verhoren opneemt”, zei Brenninkmeijer.
 
Advocaten mogen de gesprekken uit veiligheidsoverwegingen niet zelf opnemen. De IND heeft volgens de ombudsman aangegeven dat het opnemen van de gesprekken ’technisch ingewikkeld’ is. “Ik heb het eerder meegemaakt bij politieverhoren, maar daar is inmiddels wel voorzien in de aanwezigheid van advocaten en registratie van de verhoren.”
 2013-05-25 17:49