Binnen de Rotterdamse Essalam Moskee worden ongeveer veertig moslimjongeren begeleid die de neiging hebben te radicaliseren. Imam Azzedine Karrat en adjunct-directeur Jacob van der Blom van de moskee doen dat op eigen initiatief. Van der Blom: ,,Deze jongeren isoleren is het slechtste wat je kunt doen. Geef ze een plek om hun energie kwijt te kunnen. Meestal verdwijnt het radicale gedachtegoed na vier jaar vanzelf.”

De jongeren worden door Van der Blom en Karrat zelf gespot. Dat gebeurt rond het vrijdaggebed, maar ook tijdens sociaal-maatschappelijke bijeenkomsten in de moskee. ,,Dat gaat geleidelijk. We geven een handje, maken een praatje om vertrouwen te winnen. Dan volgen er vanzelf gesprekken over het gedachtegoed. Orthodoxie mag, maar zodra het radicaal wordt, trekken we de streep.”

In de gesprekken willen ze de bewustwording van de jongeren vergroten, maar ook duidelijk maken waar orthodoxie overgaat in radicalisme. ,,Daar ligt de absolute grens. Wij willen de voedingsbodem voor het radicale gedachtegoed wegnemen, voordat jongeren beginnen te radicaliseren. Dat doen we door kennis over te dragen en veel persoonlijke gesprekken”, zegt Karrat.

Hoeveel jongeren in Rotterdam op de grens leven, is niet te zeggen. Aan enkele jonge gelovigen uit de Essalam Moskee – tussen de vijf en tien – heb je een harde dobber. ,,Zij hebben er duizenden uren Youtube-filmpjes van het kalifaat van IS opzitten. Die zijn zo gehersenspoeld dat je niet direct de antwoorden hebt om ze op andere gedachten te brengen.”

Van der Blom en Karrat willen een acceptabel alternatief bieden, de orthodoxe stroming, zoals het christendom en jodendom die ook kennen. In het Westen wordt die stroming binnen de islam steeds meer gelijkgesteld aan extremisme. ,,De jongeren waar wij mee werken roepen dat ze de ware islam aanhangen, maar ze bedoelen eigenlijk dat ze orthodox zijn.”

Het is volgens Van der Blom een kwestie van marketing. De jongeren aan de rechterkant van het religieuze spectrum moeten leren zichzelf op een nette manier te ‘verkopen’. ,,Veel mensen zijn in verwarring en weten het allemaal niet meer. Die stellen een baard of het dragen van een djellaba gelijk aan terrorisme. Dan moet je mensen soms wat helpen en zeg je dat je orthodox bent maar niet extreem.”

Tegelijkertijd weten ook moslims het soms allemaal niet meer. ,,Dan wil je net als hooligans wel eens de verkeerde afslag nemen en je alleen maar focussen op één ding. Ook hen moet je uitleggen waar fanatisme overgaat in hooliganisme.”

2015-03-22