De regering hoopt woensdag 6 april op een ja bij het referendum over Oekraïne. Maar wat als het een nee wordt? Premier Mark Rutte laat zich niet in de kaart kijken. De regering zal de uitslag serieus bekijken, is het officiële standpunt.

Rutte wordt niet moe te wijzen op de voordelen van het samenwerkingsverdrag met de voormalige Sovjetrepubliek: Het is goed voor Nederland als handelsland. Nederland exporteerde vorig jaar voor 650 miljoen euro aan goederen naar Oekraïne. ,,Het akkoord draagt bij aan de versterking van onze economie, aan de versterking van de Nederlandse handelspositie. Het leidt tot heel veel banden hier in het bedrijfsleven.”

Bovendien verhoogt het verdrag de stabiliteit aan de rand van Europa, zo meent Rutte. Het moet zorgen voor een democratischer, minder corrupt en westers-georiënteerd Oekraïne.

Eurovisiesongfestival

Rutte benadrukt dat het akkoord geen eerste stap is op weg een lidmaatschap van de Europese Unie. Het verdrag is vergelijkbaar met overeenkomsten die de EU sloot met andere landen rond de unie. ,,Meedoen aan het Eurovisiesongfestival is nog geen voorbode van toetreding tot de EU”, grapt de premier hierover.

Met een opkomst onder de 30 procent (het referendum is dan ongeldig), of bij een ja is het samenwerkingsakkoord gered. Als de opkomstdrempel wordt gehaald, en als een meerderheid nee stemt, moet de regering naar het parlement.

Wet

Er zijn dan twee mogelijkheden: de regering dient een wet in om de uitslag over te nemen, en wijst daarmee dus het Oekraïne-akkoord af. Of zij dient een wet in om de uitslag naast zich neer te leggen, waarmee het verdrag dus blijft.

Het parlement hakt uiteindelijk de knoop door. Zowel Eerste als Tweede Kamer stemde eerder al in met het samenwerkingsakkoord.

Debat

Den Haag kan een ‘nee’ naast zich neerleggen, vooral als het nee-kamp slechts met gering verschil zou hebben gewonnen. Maar bij een duidelijke nee-voorsprong en een hoge opkomst is dat een minder aantrekkelijke optie. Rutte zou dan doen wat de initiatiefnemers van het referendum juist aan de kaak wilden stellen: het lage democratische gehalte bij Europese besluitvorming. De inhoud van het maatschappelijk debat over het akkoord zal een belangrijke rol spelen, heet het officieel.

Als Nederland uiteindelijk de samenwerkingsovereenkomst niet goedkeurt, is het ,,einde oefening”. De Europese Unie en de EU-lidstaten moeten dan opnieuw om de tafel met Oekraïne over hun toekomstige samenwerking.

28-03-2016