‘Staatlozen moeten verblijfsvergunning krijgen’

Mensen zonder formele nationaliteit moeten in Nederland recht krijgen op een verblijfsvergunning. Dat advies geeft de Adviescommissie voor Vreemdelingenzaken (ACVZ) woensdag aan het kabinet. Ook moet Nederland een vaststellingsprocedure van staatloosheid opstellen en moeten kinderen eenvoudiger in aanmerking komen voor naturalisatie.

Met een verblijfsvergunning kunnen erkende staatlozen in Nederland hun rechten uitoefenen, stelt de commissie in het advies ‘Geen land te bekennen’. Zij kunnen de problemen die het gevolg zijn van onrechtmatig verblijf immers niet oplossen door terug te keren naar een eigen land. Zonder verblijfsvergunning ontbreekt het hen aan ‘de middelen om een menswaardig bestaan op te bouwen”, aldus de ACVZ.

De commissie pleit ook voor een deugdelijke procedure om vast te stellen of iemand stateloos is. Nu kent Nederland zo’n procedure niet. Een vreemdeling van wie de staatloosheid wordt vastgesteld, zou vervolgens geen documenten meer hoeven te overleggen bij naturalisatie.

Staatlozen komen na drie jaar legaal verblijf in Nederland in aanmerking voor naturalisatie. Hierop kunnen zij alleen aanspraak maken als ze daadwerkelijk als staatloos staan ingeschreven. Dit lukt nu niet altijd, omdat zij hun staatloosheid niet met documenten, zoals een paspoort of geboorteakte, kunnen onderbouwen. De commissie adviseert erkende staatlozen te ontslaan van de eis bij naturalisatie een geboorteakte te overleggen.

Kinderen die in Nederland worden geboren en staatloos zijn komen momenteel na drie jaar wettig verblijf in aanmerking voor naturalisatie. Volgens de ACVZ is dit in strijd met het verdrag tot beperking der staatloosheid en hebben deze kinderen na uiterlijk vijf jaar recht op de Nederlandse nationaliteit, ook als zij geen verblijfsvergunning hebben.

Op 1 januari 2012 stonden 2005 personen als staatloos geregistreerd in de Gemeentelijke Basisadministratie Persoonsgegevens en 88.313 met de aanduiding ‘van onbekende nationaliteit’. Onder de tweede groep bevinden zich volgens de ACVZ ook staatlozen die dit niet kunnen aantonen. De UNHCR schat dat er wereldwijd twaalf miljoen staatlozen zijn.

2013-12-04 13:19