De Nederlandse staat moet stoppen met het gebruik van informatie die de Amerikaanse en Britse geheime diensten illegaal hebben vergaard. Dat heeft de coalitie Burgers tegen Plasterk dinsdag geëist voor de rechter in Den Haag in een zaak tegen minister van Binnenlandse Zaken Ronald Plasterk (PvdA).

“Nederlandse diensten moeten niet gebruik willen maken van informatie die illegaal is verkregen”, zei advocaat Christiaan Alberdingk Thijm namens de coalitie. Zowel de Amerikanen als de Britten tappen volgens hem wereldwijd structureel illegaal data af. Alberdingk Thijm baseert zich op documenten van de Amerikaanse klokkenluider Edward Snowden. Deze methoden zijn in Nederland niet toegestaan.

“De staat kan niet stilzwijgend blijven toekijken. De staat heeft een doorlopende verplichting de samenwerking met buitenlandse diensten te evalueren. Hoe kan dat als de staat niet mag vragen hoe deze diensten hun data vergaren?”, vroeg Alberdingk Thijm zich af. Data zijn volgens de advocaat inmiddels net zo belangrijk als zuurstof. “Het is aan de staat ons in bescherming te nemen.”

Namens de staat betoogden advocaten Eric Daalder en Cécile Bitter dat buitenlandse diensten minder gegevens zullen delen met Nederland wanneer zij voortaan bekend moeten maken hoe zij gegevens verzamelen. Als voorbeeld haalde Daalder de militaire missie in Afghanistan aan. “Krijgsmachten werken daar per regio en moeten gegevens uitwisselen. Met een verbod zoals wordt geëist zou dat straks al niet meer kunnen.”

Daalder zei ook het beeld te willen rechtzetten dat buitenlandse diensten willekeurig informatie vergaren. “Ik benadruk dat er geen aanwijzingen bestaan dat buitenlandse diensten informatie hebben verzameld en met Nederlandse diensten hebben gedeeld, die door die diensten door middel van inbreuk op de Nederlandse rechtssfeer of soevereiniteit zijn verzameld”, aldus advocaat Daalder.

Daalders collega benadrukte bovendien dat buitenlandse diensten niet zomaar toegang hebben tot data in Nederland. Er zouden voldoende maatregelen zijn getroffen die garanderen dat de uitwisseling van gegevens rechtmatig en zorgvuldig gebeurt. “De conclusie is dat de staat niet onrechtmatig handelt door onder meer samen te werken met de NSA”, aldus Bitter.

Onder druk van de rechtszaak moest Plasterk begin dit jaar noodgedwongen toegeven dat niet de Amerikanen, maar de Nederlandse diensten 1,8 miljoen gegevens onderschepte over gevoerde communicatie, zogeheten metadata. Plasterk had tot dat moment juist betoogd dat de Amerikanen verantwoordelijk waren voor de onderschepping. In de Tweede Kamer moest hij hiervoor diep door het stof.

De coalitie Burgers tegen Plasterk is een verbond van verschillende belangenorganisaties en personen. Onder meer de Nederlandse Vereniging van Strafrechtadvocaten en de Nederlands Vereniging van Journalisten zijn vertegenwoordigd in de coalitie. Ook onderzoeksjournalist Brenno de Winter maakt deel uit van het verbond. De rechter doet op 8 juli uitspraak.

20140513

2014-05-13