De Belastingdienst wordt steeds meer een inlichtingendienst die massaal privacygevoelige informatie over Nederlanders verzamelt. Daar komt bij dat onder meer justitie, politie en inlichtingendiensten zoals de AIVD en de MIVD die gegevens via een wettelijke ‘achterdeur’ kunnen opvragen, schrijft De Correspondent dinsdag.

 De overheidsdiensten kunnen bij de fiscus onder meer terecht voor informatie over kentekens, banktransacties, iemands parkeergedrag en iemands reisgedrag in het ov. Hoogleraar strafrecht Theo de Roos reageert verbaast. “Een officier van justitie die niet meer dan een verdenking heeft van een strafbaar feit, kan al gegevens opvragen.”

 “Dat gaat inderdaad extreem ver”, zegt De Roos tegen het journalistieke platform. “De politie heeft veel wettelijke beperkingen, maar het ligt gewoon allemaal bij de fiscus en geen haan die er naar kraait. We hebben een monster gecreëerd.”

 De informatiehonger van de Belastingdienst komt door het uitgebreide, ingewikkelde en genuanceerde belastingstelsel van Nederland, zegt hoogleraar recht in de informatiesamenleving Gerrit-Jan Zwenne. Hij promoveerde op de vraag welke informatie de fiscus over burgers kan verzamelen. “De Belastingdienst moet wel heel gedetailleerd gaan kijken naar de persoonlijke omstandigheden van de belastingbetaler. Een haast onvermijdelijk gevolg is dat de Belastingdienst grote sleepnetten uit moet zetten om informatie binnen te halen.”

 Een voorbeeld van zo’n sleepnet is dat alle door de politie geregistreerde kentekens op de weg vijf tot zeven jaar bij de Belastingdienst worden bewaard. De politie moet zulke gegevens zelf direct wissen, tenzij iemand bijvoorbeeld een boete heeft openstaan, maar mag wel een kopie van de gegevens aan de fiscus geven. Die mag de gegevens vervolgens bewaren zolang ze fiscaal relevant zijn, wat neerkomt op vijf tot zeven jaar.

 In de plannen voor een nieuw belastingstelsel die staatssecretaris van Financiën Eric Wiebes (VVD) onlangs naar de Kamer stuurde, wordt het woord privacy niet genoemd. De Raad van State was er eerder kritisch op dat zo veel persoonsgegevens worden verzameld, maar het kabinet heeft zich daar niet door laten beïnvloeden.

 Hierdoor dreigt de Belastingdienst volgens Zwenne haast een blanco volmacht te krijgen om informatie te verzamelen. Door nieuwe technische mogelijkheden wordt het ook nog eens gemakkelijker om al die informatie razendsnel door te spitten en verbanden te leggen.

 2014-09-30